Antolohiya ng mga tula ni Jose Corazon de Jesus

  ANG TREN Tila ahas na nagmula sa himpilang kanyang lungga, ang galamay at palikpik, pawang bakal, tanso, tingga, ang kaliskis, lapitan mo’t mga bukas na bintana. Ang rail na lalakara’y nakabalatay sa daan, umaaso  ang bunganga at maingay na maingay, sa Tutuban magmumula’t patutungo sa Dagupan. O, kung gabi’t masalubong ang mata ay nag-aapoy, ang silbato sa malayo’y dinig mo pang sumisipol at hila-hila ang kanyang kabit-kabit namang bagon. Walang pagod ang makina, may baras na nasa r’weda, sumisingaw, sumisibad, humuhuni ang pitada, tumetelenteng ang kanyang kampanada sa tuwina. “Kailan ka magbabalik?” “Hanggang sa hapon ng Martes.” At tinangay na ng tren ang naglakbay na pag-ibig, sa bentanilya’y may panyo’t may naiwang nananangis. PAGSUSURI NG TULA      Noong maunawaan ko ang tulang ito, bukod sa simpleng mensahe na naglalarawan sa isang tren na maglalakbay, naisip ko din na parang buhay ng tao ang inilalarawan na kung saan kahit di ganun kasaya ang mg...

  Manggagawa by  José Corazón de Jesús Bawat palo ng martilyo sa bakal mong pinapanday alipatong nagtilamsik, alitaptap sa kadimlan; mga apoy ng pawis mong sa Bakal ay kumikinang tandang ikaw ang may gawa nitong buong Santinakpan. Nang tipakin mo ang bato ay natayo ang katedral nang pukpukin mo ang tanso ay umugong ang batingaw, nang lutuin mo ang pilak ang salapi a lumitaw, si Puhunan ay gawa mo, kaya ngayon'y nagyayabang. Kung may ilaw na kumisap ay ilaw ng iyong tadyang, kung may gusaling naangat, tandang ikaw ang pumasan mula sa duyan ng bata ay kamau mo ang gumalaw hanggang hukay ay gawa mo ang krus na nakalagay. Kaya ikaw ay marapat dakilain at itanghal pagkat ikaw ang yumari nitong buong Kabihasnan..... Bawat patak ng pawis mo'y yumayari ka ng dangal, dinadala mo ang lahi sa luklukan ng tagumpay. Mabuhay ka nang buhay na walang wakas, walang hanggan, at hihinto ang pag-ikot nitong mundo pag namatay. PAGSUSURI NG TULA        Ang tulang ito ang isa sa ...

MAY MGA TUGTUGING HINDI KO MALIMOT O may mga tugtog na nagsasalita, malungkot na boses ng nagdaralita; pasa-bahay ka na ay nagugunita’t parang naririnig saanman magsadya. Langitngit ng isang kaluluwang sawi, panaghoy ng pusong nasa pagkalungi; laging naririnig sa bawat sandali ang lungkot ng tugtog na mapawi’y hindi. Ikaw baga’y daing ng nakaligtaan? Ikaw baga’y hibik ng pinagtaksilan? Matutulog ako sa gabing kadimlan ay umuukilkil hanggang panagimpan. Oo, mayr’ong tugtog iyang mga b’yoling tila sumusugat sa ating panimdim; bawat isang tao’y may lihim na daing, pinakakatawan sa b’yoling may lagim. Sa lahat ng gabi sa aking pag-uwi, kung ako’y hapo na na makitunggali, ang bawat tugtugi’y kalulwa ng sawi ako’y dinadalaw sa bawat sandali. May isang tugtuging hindi ko malimot, kinakanta-kanta sa sariling loob; hiniram sa hangin ang lambing at lamyos, awit ng ligayang natapos sa lungkot PAGSUSURI NG TULA           Sa aking pagkakaintindi, ang tunog ng kalungkut...

ANG BUHAY NG TAO Inakay na munting naligaw sa gubat, ang hinahanap ko’y ang sariling pugad; ang dating pugad ko noong mapagmalas nang uupan ko na ang laman ay ahas. Oh! ganito pala itong Daigdigan, marami ang sama kaysa kabutihan; kung hahanapin mo ang iyong kaaway, huwag kang lalayo’t katabi mo lamang. Ako’y parang bato na ibinalibag, ang buong akala’y sa langit aakyat; nang sa himpapawid ako’y mapataas, ay bigat ko na rin ang siyang naglagpak. Mahirap nga pala ang gawang mabuhay, sarili mong bigat ay paninimbangan, kung ikaw’y mabuti’y kinaiinggitan, kung ikaw’y masama’y kinapopootan. At gaya ng isdang malaya sa turing ang langit at lupa’y nainggit sa akin; subalit sa isang mumo lang ng kanin, ako’y nabingwit na’t yaon pala’y pain. At sa pagkabigo’y nag-aral na akong mangilag sa mga patibong sa mundo; kahit sa pagtulog, huwag pasiguro’t bangungot mo’y siyang papatay sa iyo. Ang buhay ng tao ay parang kandila habang umiikli’y nanatak ang luha; buhat sa pagsilang hanggang sa pagtanda, ...

  PAG-IBIG ni Jose Corazon De Jesus Isang aklat na maputi, ang isinusulat: luha! Kaya’t wala kang mabasa kahit isa mang talata. Kinabisa at inisip mulang ating pagkabata, Tumanda ka’t nagkauban, hindi mo pa maunawa. Ang pag-ibig, isipin mo, pag inisip, nasa puso; Pag pinuso nasa isip, kaya’t hindi mo makuro. Lapitan mo nang matagal ang pasuyo… naglalaho, Layuan mo at kay lungkot, nananaghoy ang pagsuyo. Ang pag-ibig na dakila’y aayaw ng matagalan, Parang lintik kung gumuhit sa pisngi ng kadiliman. Ang halik na ubos-tindi, minsan lamang sa halikan, At ang ilog kung bumaha, tandaan mo’t minsan lamang. Ang pag-ibig kapag duwag ay payapa’t walang agos, Walang talon, walang baha, walang luha, walang lunos. Ang pag-ibig na matapang ay puso ang inaanod, Pati dangal, yama’t dunong nalulunod sa pag-irog. Ang pag-ibig na buko pa’y nakikinig pa sa aral, Tandang ‘di pa umiibig, nakikita pa ang ilaw. Ngunit kapag nag-alab na’t pati mundo’y nalimutan, Iyan; ganyan ang pag-ibig, damdamin at ...

PUSO, ANO KA? Ang  puso  ng tao ay isang batingaw, sa palo ng hirap, umaalingawngaw hihip lang ng hapis pinakadaramdam, ngumt pag lagi nang nasanay, kung minsan, nakapagsasaya kahit isang bangkay. Ang  puso  ng tao’y parang isang relos, atrasadong oras itong tinutumbok, oratoryo’y hirap, minutero’y lungkot, at luha ang tiktak na sasagot-sagot, ngunit kung ang puso’y sanay sa himutok kahit libinga’y may oras ng lugod. Ang  puso  ay ost’ya ng tao sa dibdib sa labi ng sala’y may alak ng tamis, kapag sanay ka nang lagi sa hinagpis nalalagok mo rin kahit anung pait, at parang martilyo iyang bawat  pintig sa tapat ng ating dibdib na may sakit. Kung ano ang  puso ? Ba, sanlibrang laman na dahil sa ugat ay gagalaw-galaw, dahil sa pag-ibig ay parang batingaw, dahil sa panata ay parang orasan, at mukhang ost’ya rin ng kalulwang banal sa loob ng dibdib ay doon nalagay. PAGSUSURI NG TULA      Ito ang tula ni Jose Corazon de Jesus tungkol sa pag...